29.3.09

cultivar é habitar a distancia

.

A cultura é unha interpretación da realidade, a nosa, e a través da historia escrita e física chega até nós a cultura dos nosos antergos, é dicir, outras interpretacións (de pensamento, arte, arquitectura, de xeitos de vida, culturas socioeconónicas...), porque ela é a adaptación ao medio para a supervivencia; unha interpretación del e a resposta que somos quen de dar. Por iso entendo que a cultura está na vida, é a nosa forma de vivir.

Para min a cultura non deixa de ser un entretecido de relacións (físicas, intelectuais e emocionais), persoais e compartidas, construídas e elaboradas no tempo para acadar liberdade de movemento e o acubillo das referencias no inabarcable do mundo e da vida.

É algo en transformación constante, constrúe o futuro, o fai presente.

É a constante redefinición e reinterpretación dos límites, a súa (de/re)construcción, é o proceso de convertilos en limiares, en espacios de relación, en lugares habitados. Cultivar é transformar e habitar ao mesmo tempo eses limiares entre cada un de nós e o outro. Cultivar é habitar a distancia.

Ás veces esas distancias precisan ser cultivadas por máis dunha persoa para poder redefinir os límites e poder ser habitada, nese intre abrolla a cultura social.

Cultivar é habitar a distancia, é habitar a diferencia, por iso cultivamos unha amizade, un afecto (a distancia entre nós e o outro); un campo ermo (a distancia entre nós e o alimento); cultivamola arte, a linguaxe…, a comunicación (a distancia entre as nosas percepcións e as nosas posibilidades de expresar e codificalo que sentimos)…

A cultura é a construcción e perfeccionamento da comunicación para a supervivencia; é a transformación da incomunicación nun lugar de encontro, de referencia e de protección; é convertila desorientación no acougo que aporta o discernimento, na liberdade de decisión.

Por iso a cultura nos libera, porque nos permite interpretar e decidir. Permítenos sobrevivir, transformándonos, sen deixar de ser quen somos.

.

26.3.09

a maxia das agullas

"la expresión de uno mismo es signo de lo sagrado y de la fatalidad"





"Mis primeras obras son el miedo a la caída. Luego, aquello pasó a ser el arte de caer, de cómo caer sin herirse. Y más tarde se ha convertido en el arte de quedarse colgado.

En mi infancia, todas las mujeres de la casa manejaban la aguja. De siempre me han fascinado las agujas, su poder mágico. Utilizamos la aguja para arreglar algo que se ha estropeado. Es una invocación al perdón. La aguja nunca es agresiva, no es un alfiler.

La espiral es un intento de controlar el caos. Tiene dos direcciones. ¿Dónde te sitúas tú: en la periferia, o en el vórtice? Empezar desde el exterior remite al miedo a una pérdida de control: enroscarse hacia el interior es estrecharse, retraerse, compactarse hasta desaparecer. Empezar por el centro es afirmar. El movimiento hacia el exterior representa la donación y la pérdida de control, la confianza, la energía positiva, la vida misma.

Las espirales —hacia qué volverse— representan la fragilidad en un espacio abierto. El miedo hace girar el mundo.

Ser un artista es una garantía de salud mental.

Se es capaz de asumir el sufrimiento.Monto cada escultura como se cura a un enfermo. Más vale saber lo que se hace. Hay que seguir una estrategia si se quiere obtener los resultados deseados. Mis esculturas son ecuaciones infalibles. Las ecuaciones deben ser sometidas a prueba. ¿Baja la tensión? ¿Desaparece el impulso? ¿Remite el dolor? O funciona, o no funciona. "


Louise Bourgeois
(declaracións recollidas nunha escolma de escritos autobiográficos, no nº 24 da revista "el signo del gorrión")
extraido de estroutro blogue

19.3.09

prender e soltar

Richard Sennett no seu último libro ten a capacidade de explicar nunhas poucas palabras algo que rondaba pola miña cabeza e que non acababa de verbalizar con sentido:

“Marzke remonta la aparición del Homo faber en la tierra al momento en que , por así decir, alguien puede prender cosas con firmeza a fin de procesarlas…”

“…hay un problema en torno a la prensión, particularmente importante para las personas que desarrollan una técnica manual avanzada: el de soltar. En música, por ejemplo, sólo es posible tocar con rapidez y limpieza si se aprende a soltar una tecla del piano o a retirar el dedo de una cuerda o de un pistón. De la misma manera, desde el punto de vista mental, necesitamos aprender a tomar distancia de un problema, a soltarlo, en general por un tiempo, para apreciar mejor de qué se trata y volver luego a cogerlo con nueva actitud. Hoy los neuropsicólogos creen que la capacidad, tanto física como cognitiva, de soltar, de liberar algo, subraya la habilidad para tomar distancia respecto de un temor o de una obsesión. Soltar o liberar tiene también implicación ética, como cuando renunciamos al control (la prensión, grip) de otras personas.”

(dentro do título “la mano inteligente. Cómo la mano se hizo humana. Asir y tocar” no seu último libro “el artesano” editado por anagrama en 2009)

Fala da relación entre o cerebro e a man, da coordinación entre o prender e o soltar para dar lugar ao movemento, á transformación, ao pensamento; e fala do soltar desde o despoxamento, tanto para poder seguir adiante coma para poder voltar. Fala da experimentación, e da ausencia de prexuizos ao error, da adaptación; fala da vida.
.

o libro baixo o meu punto de vista é moi interesante, de xeito que se alguén ten curiosidade ...

.

18.3.09

as palabras (2)

a lingua, o territorio, a sociedade, a economía...
a cultura, nós.


Ao mesmo tempo, as palabras, albergan a memoria da historia que as trouxo até nós.

Así, a través delas transmítese unha historia viva, unha memoria colectiva herdada mais tamén por construir. Unha memoria que non é pasado, albergao pero é ferramenta de construcción do futuro mediante a posibilidade de supervencia que nos dá no presente.

A lingua é movemento, non fica parada porque en sí é un fluxo de accións do pensamento e da comunicación. Por iso non pode ser estática, non pode deterse sen pretender paralizar tamén a cultura que transmite e que constrúe.

Ao pronunciar cada un dos verbos que teñen a súa orixe na construcción do territorio que nos trouxo ata hoxe: cultivar, chantar, leirar, soutar, terrear, sobradar, camiñar… non podemos senón mascar o sabor do po desa terra que os víu xurdir como sinais dela e como recursos para tornala habitable.

Ao pronunciar cada un dos nomes dos camiños, límites, limiares, lugares…, sinos que enxergan a rede do territorio (carreiro, congostra, derrego, valado, sebe, cómaro, eira, leira, faladoiro, solaina, patín…) non podemos evitar tecer na nosa boca o mapa que debuxan, e seguir co noso pensamento os matices que entreles hai e que ordenaban o inabarcable, conferíndonos (e acadando) a libertade de movemento nun espacio referenciado, cultivado e culto. Pero esta construcción é inmensamente fráxil, e, ao igual que a lingua é o reflexo dunha cultura, é transmisora da memoria aprendida cos anos empíricamente (experimentando e innovando), que non está morta, está viva; ainda, senón nos permitimos asistir inmoveis á súa degradación paulatina, e nalgúns casos irreversible.

Eu me pregunto se tanta defensa da nosa lingua terá algún sentido se non se defende a continuidade (actualizada evidentente) dunha construcción do territorio que medrou con ela, e dun xeito de entendelo medio que lle é propio, e que é o que lles permitiu sobrevivir aos nosos antergos a través da contrucción da cultura que hoxe pretendemos defender.

E con isto non defendo o ancoramento no pasado (museificación), tampouco deitalo fóra (arrasalo); senón transformalo en futuro a través da construcción colectiva da nosa cultura. A cultura ou está viva ou é historia.

Xa sei que non conto nada novo, pero é que, ás veces, pregúntome senón estaremos esquecéndonos do máis obvio, do que temos diante, do que somos.

14.3.09

as palabras


Últimamente estiven pensando sobre a miña relación coas palabras, sobre o interese que sinto por elas e a influencia que poidan ter no meu xeito de pensar.

Por un lado gústame pensalas como obxectos, como o punto até o que consigues chegar cando tratas de expresar algo, pero deste xeito fican limitadas por sí mesmas, fican en sí, e isto era o que non remataba de convencerme, porque sempre penso que todo está relacionado, que todo flúe e que por máis que debuxemos límites, estes sempre son ficticios e o único que conseguen e fendela realidade.

Sen embargo hoxe, de casualidade, albisquei a relación que ten isto co outro xeito que teño de entendelas e que é o que me abraia delas, a súa capacidade de adaptación, de performación. E é que, precisamente por non ser obxectos físicos, teñen unha vantaxe que as aproxima máis á realidade que eu disfruto, teñen movemento, o conteñen; tanto formalmente cando xurde unha nova (aí aparece como concepto, como obxecto conformado), como o que máis me interesa, en sí son cambiantes, mudan con cada persoa e sobre todo mudan en cada persoa, flúen en nós, co tempo, co uso, imos incorporándollelas nosas aprendizaxes, imos dándolles fondura, e elas son quen de acubillar todala nosa experiencia no seu interior. Deste xeito, enriquecen o noso pensar, a nosa capacidade de expresalas dándolles sustancia á nosa fala. Non son estáticas, están vivas e colaboran no noso enxergamento do mundo e na nosa forma ir tecendo a idea que del temos.

Ademáis de compartilas cos outros ao permitirnola comunicación verbal, o contacto falado; individualmente, mantemos nelas (ou a través delas) un contacto interior con nós mesmos en transformación constante.

Sei que semella unha obviedade, pero para min é un matiz importante, porque algo estático é limitado, é unha instantánea dun intre calquera do noso pensar ou da nosa vida; nembargantes, algo móbil, dinámico, en construcción continua, pode contela nosa vida, transformarse con ela e sernos útil como ferramenta para comunicarnos, para sobrevivir.
.

10.3.09

escuridade

“así los animales de las paredes vuelven a las oscuridad de donde vinieron y en la que habían residido tanto tiempo.
No tenemos una palabra para esa oscuridad, la oscuridad que está estrechamente relacionada con la luz. No tenemos una palabra para esa oscuridad. No es noche y no es ignorancia. Quizá todos cruzamos esta oscuridad de vez en cuando, y lo vemos todo, tanto es así que no podemos distinguir nada. Quizá es el interior del que vino todo.”

jonh berger, 1997 (falando sobre a cova de chauvet)



“te he hecho este libro combinando “cuatro clases de oscuridad” que (casi) pueden abandonar o salirse del formato del libro, con parte de tu texto sobre Chauvet. Si la secuencia viajara a través de todos los idiomas del mundo, tal vez en algún lugar encontraríamos una palabra para “esta oscuridad”.”

john christie, 1997

“te mando este rojo cadmio” (ed actar)

.

será o percorrido por tódalas linguaxes do mundo unha aproximación á comunicación pura?

.

8.3.09

ritmos,

cando non se pode reducilos tempos

“un explorador blanco de África, ansioso por abreviar su travesía, pagó a sus porteadores para que realizaran una serie de marchas forzadas. Pero ellos, casi al llegar a su punto de destino, descargaron los bultos y se negaron a moverse. Aunque les ofreció pagas adicionales no consiguió que modificaran su comportamiento. Dijeron que debían esperar que los alcanzaran sus almas”

"los trazos de la canción” bruce chatwin

natureza móbil

“levantamos la vista para contemplar una procesión de mujeres y niños que volvían de recoger forraje. Los críos pequeños se balanceaban apaciblemente entre los pliegues de los vestidos de sus madres.
-Nunca los oyes llorar mientras su madre sigue moviéndose- comentó Marian.
Había tocado, sin saberlo, uno de mis temas favoritos.
- Y si los críos no soportan quedarse quietos, ¿cómo podremos asentarnos luego? - pregunté”

"los trazos de la canción” bruce chatwin

5.3.09

nomos,

cando todo ven da terra ou do movemento nela:

"Nomos es la palabra griega que significa “tierra de pastoreo” y 'el nómada' es un jefe y patriarca de un clan que dirige la asignación de las tierras de pastoreo. Así, nomos asumió el significado de “ley”, “distribución equitativa”, “aquello que es adjudicado por la costumbre”… y por lo tanto se convirtió en la base de todo el derecho occidental.

El verbo nemein –“pacer”, “apacentar”, “pastar” o “desplegar”- ya tiene una segunda acepción desde tiempos de Homero: “distribuir”, “asignar” o “dispensar”, sobre todo tierra, honores, carne o bebida. Nemesis es la “distribución de justicia” y por consiguiente de la “justicia divina”. Nomisma significa “moneda corriente” y de allí deriva “numismática”.

los trazos de la canción” bruce chatwin
(muchnik ed, 1988)

4.3.09

habitando

“construir y pensar son siempre cada uno a su manera, ineludibles para el habitar. Pero al mismo tiempo serán insuficientes mientras cada uno lleve lo suyo por separado en lugar de escucharse el uno al otro. Serán capaces de esto si ambos, construir y pensar, pertenecen al habitar, permanecen en sus propios límites y saben que tanto el uno como el otro vienen del taller de una larga experiencia y de un incesante ejercicio.”

martin heidegger "construir, habitar, pensar"